دکتر زهرا اخوان
متخصص جراحی عمومی
توده‌های پستان از علایم مهم بیماریهای پستان محسوب می‌شوند. کشف یک توده در پستان، می‌تواند یک اتفاق اساسی در زندگی یک خانم بوده و شدیدا موجب اضطراب در وی گردد، بنابراین آگاهی در مورد انواع توده‌های پستان و ماهیت آن‌ها و نحوه‌ی برخورد با آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله به توده‌های خوش‌خیم پستان خواهیم پرداخت.
مهم‌ترین توده‌های خوش‌خیم پستان عبارت‌اند از:
۱٫ کیست‌های پستان
۲٫ تغییرات فیبروکیستیک پستان
۳٫ فیبروآدنوم
۴٫ نکروز چربی
۵٫ التهابات پستان
- کیست‌های پستان:
کیست‌ها، توده‌های خوش‌خیم حاوی مایع هستند که از اتساع بافت غددی پستان ناشی می‌شوند. اندازه‌ی کیست‌ها متغیر و از اندازه‌ی میکروسکوپی تا توده‌های بزرگ، قابل لمس متفاوت است. اندازه‌ی این توده‌ها طی یک سیکل ماهیانه در خانم، تغییر می‌کند. کیست‌ها معمولا متحرک، با حاشیه‌ی مشخص و سفت هستند.
سن شایع کیست‌ها تا حدود ۴۰ سالگی است؛ اما ممکن است در هر سنی دیده شوند و بعد از یائسگی کم‌تر دیده می‌شوند، بنابراین کیست پستان، بعد از سن یائسگی نیاز به توجه بیشتری دارد.
ساده‌ترین راه برای تشخیص ماهیت توده‌ی پستان، سونوگرافی است، همچنین می‌توان از آسپیراسیون با سوزن باریک نمود. در صورت آسپیره کردن کیست، اگر مایع خونی نبوده و بیمار در سن قبل یائسگی باشد؛ اقدام دیگری لازم نیست؛ اما اگر مایع خونی باشد، یا کیست بعد از مدتی دوباره ظاهر شود، نیاز به بررسی تکمیلی است.
بررسی مجدد برای عود کیست بعد از آسپیراسیون، ۴ تا ۶ هفته بعد است. همچنین در کیست‌های دردناک که مایع در آن‌ها تحت فشار است، می‌توان برای کاهش درد از تخلیه استفاده کرد. کیست‌هایی که در سونوگرافی علایم کیست ساده را نداشته نباشند، یا قسمتی از جدار آن‌ها را توده‌ی توپر تشکیل دهد؛ باید تحت بیوپسی قرار گیرند.
- تغییرات فیبروکیستیک:
در این حالت، بافت پستان دارای کیست‌های ریزی است که با بافت سفت احاطه شده‌اند. این‌ها دردناک و در لمس به‌صورت سفت و غده‌ای هستند. درد بیمار نزدیک به دوره‌ی عادت ماهیانه افزایش می‌یابد.
- فیبروآدنوم:
فیبروآدنوم‌ها توده‌های گرد، متحرک، معمولا بدون درد با قوام سفت هستند. اصولا منفردند؛ اما در درصدی از موارد، می‌توانند متعدد باشند. سن شایع ابتلا قبل یائسگی است. حدود ۶۰ درصد این توده‌ها خودبه‌خود از بین می‌روند و تعدادی هم با گذشت زمان بزرگ یا کوچک می‌شوند؛ اما ندرتا بیش از دو سانتی‌متر رشد می‌کنند. تشخیص آن‌ها با سونوگرافی و گاهی اسپیراسیون با سوزن است.
در بیماران زیر ۳۰ سال با fa کوچک‌تر از ۲ سانتی‌متر که جزو گروه پرخطر نباشند و بیمار دسترسی به پزشک داشته باشد، کنترل ۶ ماه یک‌بار توصیه می‌شود. در صورت رشد توده در این مدت، خارج کردن آن توصیه می‌شود. همچنین در سن بالای ۳۰ اگر هر یک از حالات نامبرده وجود نداشته باشد، جراحی توصیه می‌شود.
در مواردی سایز فیبروم بسیار بزرگ است، که به آن فیبرآدنوم ژانت می‌گویند و درمان آن خارج کردن با جراحی است. نکته‌ی مهم این است که فیبرآدنوم‌ها خطر ابتلا به کانسر را افزایش نمی‌دهند.
- نکروز چربی:
معمولا متعاقب ضربه ایجاد می‌شود. در زنان چاق با پستان‌های آویزان شایع‌تر است. بیمار معمولا با یک توده‌ی سفت و بدون درد و غیرمتحرک با حاشیه‌ی نامشخص مراجعه می‌کند. توده عموما سطحی است و در نواحی سانترال پستان شایع‌تر است. در معاینه‌ی بالینی افتراق آن از توده‌ی بدخیم دشوار است و حتی در ماموگرافی مشابه ضایعه‌ی بدخیم ظاهر می‌شود. تشخیص و درمان آن با بیوپسی سوزنی و جراحی است.
- التهابات پستان:
آبسه‌ها: حفره‌های حاوی چرک هستند که با علایم گرمی، قرمزی، سفتی و درد بروز می‌کنند. گاهی در لمس، حالت مواج دارند. درمان آن با تخلیه‌ی جراحی و مصرف آنتی‌بیوتیک است.
ماستیت: التهاب بافت پستان به دلیل عفونت، شیردهی یا بیماری گرانولوماتوز است که درمان آن بسته به علت بیماری متفاوت است.
اکتازی مجاری: طی دوره‌ی بعد از یائسگی، مجاری پستان کوتاه و گشاد می‌شوند که می‌تواند باعث علایم ترشح، تو رفتن نوک پستان، گاهی لمس توده شوند. این ضایعات خوش‌خیم‌اند؛ اما به‌علت تشابه علایم با کانسر باید توسط پزشک بررسی شوند.
ارسال دیدگاه